H&M Boykot mu? İsrail’i destekliyor mu?

1947 yılında İsveç’te kurulan Hennes & Mauritz AB yani kısa ismiyle H&M, 37 ülkede 2000’den fazla mağazaya sahip olan bir giyim şirketidir. H&M, ürünlerini pek çok ünlü isimle ilişkilendiren ve kamuoyundaki imajı konusunda son derece hassas olan, rekabet kuvveti yüksek bir kuruluştur. 2010 yılında H&M, Match Retail Ltd ile özel bir franchise sözleşmesi imzaladı ve bunun sonucunda İsrail’de dört yeni mağaza açtılar. Match Retail Ltd., Horesh ailesi tarafından kurulan ve Toyota ve Lexus’un ülkedeki münhasır distribütörleri olan Union Motors ve Lex Motors gibi İsrail’de çeşitli ticari faaliyetler yürüten özel bir şirkettir.

H&M’i neden boykot edelim?

H&M, İsrail’de Dükkanlar açarak İsrail’in Filistin topraklarını askeri işgalini teşvik ediyor ve meşrulaştırıyor. Ayrıca H&M, 2010’un başında kendisini İsrail pazarına entegre ederek, İsrail’in 2009’da Gazze’ye yönelik saldırgan saldırısı sırasında işlenen savaş suçları ve devam eden yasadışı sömürgeci genişlemesine göz yummayı seçmişti.

İşte Uluslararası hukuka göre, işgal altındaki bir bölgede İsrail kolonileri ve sömürge altyapıları kurmak yasa dışıdır. Bu, Dördüncü Cenevre Sözleşmesi’nde (mad. 49, s. 6) ve bir nüfusun işgal altındaki bölgelere nakledilmesini bir savaş suçu olarak kabul eden Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Roma Tüzüğü’nde belirtilmiştir. Ayrıca H&M, Ulusötesi Şirketlerin ve Diğer Ticari İşletmelerin Sorumluluklarına İlişkin BM Normlarının (2003) 3. Maddesini (Bölüm C) ihlal etmektedir; bu normda şu ifade yer almaktadır: “Ticari işletmeler savaş suçlarına, insanlığa karşı suçlara karışamaz ve bunlardan faydalanamaz. ..insan hakları ve insancıl hukuk başta olmak üzere uluslararası hukukta tanımlandığı şekliyle insancıl hukukun diğer ihlalleri ve insana karşı diğer uluslararası suçlar”. Bununla birlikte H&M, orada iş kurmak için İsrail’deki mevcut durumdan yararlanamaz.

O zaman Doğu Kudüs’ün statüsü de, uluslararası toplum tarafından İsrail askeri işgali altındaki bir sektör ve İsrail-Filistin müzakerelerinin temel konusu olarak tanınmasına rağmen H&M tarafından göz ardı ediliyor. H&M’in Kudüs’teki Malcha alışveriş merkezinde görülen pankartı, yeni Yahudi kolonilerinin inşası için yavaş yavaş Filistin nüfusundan arındırılan bir şehirde görülüyor. Dolayısıyla H&M, İsrail ekonomisine verdiği destekle diplomatik süreçleri hiçe sayarak işgalin destekçisi haline geldi.

Temmuz 2005’de 170’den fazla Filistinli sivil toplum örgütünün, Filistinlilerin kendi kaderini tayin hakkının tanınmasını teşvik etmek amacıyla uluslararası topluluğa İsrail ürünlerini boykot etmesini isteyen bir çağrı yayınladığını da belirtmek önemlidir. Filistin çağrısı, İsrail’in Filistin topraklarını işgaline “doğrudan veya dolaylı olarak” katılan her türlü işletme veya kurumun boykot edilmesini talep ediyordu. Sosyal adaleti düşünen Kanadalılar, İsrail’e işgalini durdurması için ekonomik baskı yapmak amacıyla H&M’yi boykot etmek isteyeceklerdir.